- projecten
Generaties en culturen verbinden via ikat
Kembali lagi, een project over ikat. Met een bijdrage van het VFonds ....
Amatoooooo
Strengen naar onze voorouders
“Het is 72 jaar geleden dat de Molukse gemeenschap naar Nederland kwam. Onze grootouder en overgrootouders voeren met hun gezin met de Kota Inten van toenmalig Tandjung Priok (Jakarta) met de boot naar Rotterdam. Een reis van meer dan een maand van de tropen naar het Europese continent. Mijn (over)grootvader was militair in het KNIL. Bij aankomst in Nederland werd hij ontwapend, ontslagen en in kampen gehuisvest. Wat volgt: armoede, vernedering, kou, discriminatie, achterstand, opstand en radicalisering.
Amatooooooo, de roepkreet van de Alifuren. Ceram het eiland van oorsprong; daar waar de bron is. Aiolo, de zon als symbool in motieven en patronen. De fregatvogel, wijst ons de weg, naar waar onze voorouders vandaan komen. De schorpioenvis die de Molukse zee bewoont.
Nootmuskaat van Banda en kruidnagel van Ambon; de reden dat we hier zijn.
We zijn gefascineerd door het weven van Ikat, een traditioneel ambacht afkomstig van de Molukse eilanden. De Tanimbarese eilanden staan bekend om de diversiteit in weefsels, patronen en motieven. Elk dorp heeft haar eigen motief en patroon en is daaraan te herkennen. Tijdens de ‘tijdelijke’ komst naar Nederland is geen ruimte en tijd om het ambacht mee te nemen. Nu zijn er geen Molukse vrouwen meer in Nederland die Ikat weven. Wij besluiten een Ikat te weven met vissen, fregatvogels en kruidnagel als motief.
Samen ondervinden wij de techniek en gaan we de verbinding aan met onze voorouders.
Olivia de Ruiter & Loes Leatemia
Stoom van rode aarde
Generaties en culturen verbinden door Ikat
Bij de Ikattechniek worden
lokale garens zoals Lontar en katoen in patronen en motieven afgebonden en
geverfd met inheemse plantmaterialen, zoals indigo of de stoom van rode aarde.
De kleuren waarmee de draden worden geverfd zijn intens en diep; donkerblauw,
rood, oker, oranje, bruin. Na het verven volgt het opspannen van de draden en
het weven van de doek. Patronen, symbolen, culturele betekenis en gebruik in
rituelen is omvangrijk.
Een van de manieren om in een Ikat weefsel een bruin/rode kleur te maken door plantaardige vezels is het gebruik van de stoom van rode aarde. Dit is / was een inheems gebruik op Tanimbar. Nu worden andere manieren toegepast. Hier in Nederland gebruiken we Meekrap, Cochenille en Walnootbolster om tinten rood en bruin te krijgen. Voor blauw gebruiken we Indigo, Blauwhout of Weede.
Binnen dit project willen we
het Ikat weven onder Molukkers in Nederland nieuw leven in blazen. Wat is de
betekenis van Ikat, hoe maak je het, welke materialen kunnen we hier gebruiken,
welke patronen en gebruiken zijn hier toepasbaar en kunnen we mensen in
Nederland meenemen in het herleven van dit oude ambacht?
